TEN-T policy
De TEN-T policy is de wetgeving waaronder CEF subsidies mogelijk worden gemaakt en vormt de basis voor regelgeving en voorwaarden voor deze CEF calls. TEN-T is in het leven geroepen door de Europese Commissie om een gezamenlijk Europees transportnetwerk te creëren voor rails, weg, binnenlandse waterwegen, zee en lucht. De doelstelling van TEN-T is het stimuleren van innovatie, ontwikkelingen en oplossingen, die een duurzame Europese economie te realiseren.
Bij TEN-T is Europa onderverdeeld in negen corridors met twee lagen:
- Core Network (belangrijkste connecties)
- Comprehensive Network (overige connecties)
De ruggengraat van de TEN-T policy is het Core Network en we onderscheiden de volgende negen corridors:

- Baltic – Adriatic
- North Sea – Baltic (Nederland)
- Mediterranean
- Orient/East – Med
- Scandinavian – Mediterranean
- Rhine – Alpine (Nederland)
- Atlantic
- North Sea – Mediterranean (Nederland)
- Rhine – Danube
Door Nederland lopen drie corridors.
Connecting Europe Facility Transport (CEF)
CEF stelt financiële middelen beschikbaar voor de TEN-T policy en is bedoeld voor overheden (Rijk, provincies en gemeenten) en het bedrijfsleven. CEF faciliteert groei, werkgelegenheid en concurrentievermogen door een hoogwaardig Europees vervoersnetwerk. Randvoorwaarde voor overheden en bedrijven die een CEF subsidie willen aanvragen, is dat het desbetreffende project bijdraagt aan het aaneensluiten van nationale transportnetwerken voor een naadloos grensoverschrijdend transport en reizigersvervoer, het verbeteren van last mile verbindingen, het interoperabiliteit en multimodaliteit of bevorderen van veiligheid. Ook hier geldt dat, net zoals bij de TEN-T policy, het de Europese economie op duurzame wijze verbetert.
De wet- en regelgeving die de Europese Unie uitdraagt een stuk groener is geworden. Met akkoorden zoals het Parijs klimaatakkoord en de Europese Green Deal is er geld beschikbaar gekomen voor groene oplossingen en innovatie, verdeeld onder bestaande Europese financiële constructies (zoals bijvoorbeeld CEF). Projecten met groene initiatieven hebben dan ook de voorkeur en een hogere slaginskans.
Randvoorwaarden
Projecten maken aanspraak op een CEF subsidie:
- Oplossen van ontbrekende schakels in het netwerk;
- Wegnemen van bestaande infrastructurele knelpunten;
- Beter op elkaar laten aansluiten van de spoorwegnetten en transportdiensten van de lidstaten;
- Verbeteren van grensoverschrijdende infrastructuur;
- Verduurzamen en efficiënter maken van transportsystemen;
- Overschakelen op innovatieve energie-efficiënte transporttechnologieën met een lage koolstofuitstoot. (RVO, 2021)
Financiering
Over de periode van 2014 tot 2019 is er 23,7 miljard beschikbaar gesteld voor CEF subsidies. Indien een project goedkeuring krijgt, is er een subsidiepercentage van 10 tot 50% beschikbaar. Daarnaast kan er gebruikt gemaakt worden van ministeriële cofinanciering onder het huidige investeringsprogramma van het Rijk voor het ruimtelijk fysieke domein (MIRT). Afhankelijk van de aard van het project wordt de hoogte van de subsidie vastgesteld. Projecten met een interregionale samenwerking maken kans op een hogere subsidie doordat er verschillende prioriteiten van de Europese Unie worden behartigd.
Subsidies worden uitgekeerd aan studies, studieprojecten, pilotactiviteiten. Om projecten voor te bereiden voor de uitvoering staat over het algemeen een vergoeding van 50%. Subsidies voor uitvoeringsprojecten verschillen tussen 10 en 50%.
CEF 2021-27
De CEF-subsidie is per 2020 komen te vervallen. Het programma krijgt een nieuw leven ingeblazen in 2021. De CEF 2021-27 heeft dezelfde structuur behouden als CEF 2020, echter richten de prioriteiten zich meer richten op de actuele Europese agenda waarbij verduurzaming een belangrijkere rol speelt. De spelregels zullen naar verwachting niet veel veranderen. Uitzondering is wel de eventuele aanpassingen die CEF toekomstbestendig maakt en daarmee meer coherent aan de prioriteiten van de Europese Unie. Naar verwachting zal in de loop van 2021 de CEF 2021-27 gepresenteerd worden.
Meer weten?
Rijks Instituut voor Ondernemend Nederland - CEF
Rijks Instituut voor Ondernemend Nederland - Rapportage EU Financiering
HORIZON 2021-2027
HORIZON is een financieel instrument van de Europese Unie voor onderzoek naar de oplossing van maatschappelijke problemen. HORIZON is dan ook uitsluitend als een onderzoek/demonstratie subsidie te gebruiken door het bedrijfsleven, onderzoeksinstellingen en overheden. Middels deze financiering wordt getracht een bijdrage te leveren aan een groene, duurzame en klimaatbestendige economie. HORIZON is onderverdeeld in drie pijlers
- Excellent science;
- Global challenges and European Industrial Competitiveness;
- Innovative Europe.
Voor de transportsector is de tweede pijler belangrijk. Deze pijler zet zich in voor het vergroten van het concurrentie vermogen van de Europese transportindustrieën. Deze moeten grondstof-efficiënt, klimaat- en milieuvriendelijk, veilig en naadloos voor de burgers, de economie en de samenleving zijn. HORIZON wordt alleen toegekend als er sprake is van een Europees belang, dus als er in internationaal verband wordt samengewerkt.
Na het grote succes van HORIZON 2020 is HORIZON 2021-2027 van start gegaan. De spelregels blijven hetzelfde, de aanvragende partij moeten internationaal samenwerkende bedrijven of overheden zijn. Om voor een HORIZON project een consortium te kunnen creëren, is een MKB instrument ontwikkeld voor een individuele aanvraag van het MKB. Dit instrument ondersteunt innovatieve ideeën door haalbaarheidsstudies en innovatieprojecten te financieren.
Randvoorwaarden
- Internationale samenwerking met minimaal 3 bedrijven, overheden of onderzoeksinstelling gevestigd in 3 verschillende Europese landen;
- Onderzoek/project dat bijdraagt aan een groene, duurzame en klimaatbestendige economie;
- Aanvraag zal worden beoordeeld door een panel van Europese experts.
Financiering
HORIZON subsidieert 70 - 100% van het project. Ook bij HORIZON is cofinanciering mogelijk. Ministeries kunnen deelnemen aan projecten, bij deze deelname geldt 100% financiering. Voor HORIZON 2021-2027 is een budget van ruim 95 miljard euro.
Horizon Europe (2021-2027)
Horizon Europe komt voort uit het succes van Horizon 2020 en krijgt dus net als de CEF een vervolg. De Europese Unie ziet na de introductie van Horizon 2020 de belangen van innovatie en ontwikkeling en heeft daarmee het budget voor deze R&D tool voor de komende periode verrijkt. Horizon Europe zal eveneens als bij de CEF een update krijgen. De basis spelregels blijven naar verwachting onveranderd. Meer informatie over Horizon Europe zal in de loop van 2021 gepresenteerd worden.
Meer informatie
Europese Unie - HORIZON 2020
Rijks Instituut voor Ondernemend Nederland - Structuur HORIZON
Rijks Instituut voor Ondernemend Nederland - Rapportage EU Financiering
Rijks Instituut voor Ondernemend Nederland - Horizon Europe (2021-27)
INTERREG 2014 - 2020
INTERREG is een subsidie ter bevordering van samenwerking tussen Europese lidstaten. In 79 programma’s werken landen en regio’s op verschillende manieren samen aan innovatie, onderzoek, duurzame energie, klimaatadaptatie en transport. INTERREG 2021 – 2027 gaat naar verwachting dit jaar van start met dezelfde opzet als INTERREG 2021 – 2020. INTERREG is onderverdeeld in drie verschillende programma’s, ieder met eigen randvoorwaarden en afwijkende subsidiehoogte. INTERREG bestaat uit:
- INTERREG Europe (alle 28 lidstaten)
- INTERREG North Sea Region (lidstaten aan de Noordzee, waarvan een selectief aantal provincies gebruik kan maken)
- INTERREG North West Europe
INTERREG Europe
INTERREG Europe heeft als doel het ontwikkelen en verbeteren van beleidsinstrumenten voor regionale ontwikkeling door te investeren in duurzame initiatieven (van name de Structuurprogramma’s). Deze projecten wisselen praktijkvoorbeelden, ideeën, kennis en ervaring uit.
- Randvoorwaarden à samenwerkingsverband met minimaal 3 lidstaten (incl. Nederland)
- Financiering à 85% voor publieke partners, 75% voor privaat (cofinanciering door ministeries niet mogelijk)
INTERREG North Sea Region
INTERREG NSR heeft als doel het stimuleren van innovatie en duurzame groei in de Noordzeeregio. Bij deze subsidie is er financiering mogelijk van idee tot implementatie voor de economische groei, waarbij onderzoek, technologische ontwikkeling en innovatie centraal staan. Voorbeelden zijn bijvoorbeeld het vergroenen van de economie, circulaire economie, duurzaam vervoer, energietransitie en meer. INTTERREG NSR is voor regio’s die grenzen aan de Noordzee. Voor Nederland zijn dat de volgende provincies: Noord-Holland, Zuid-Holland, Flevoland, Overijssel, Zeeland, Friesland, Groningen en Drenthe.
- Randvoorwaarden à samenwerkingsverband met minimaal 3 lidstaten (incl. Nederland)
- Financiering à max 50% (cofinanciering door ministeries niet mogelijk)
INTERREG North West Europe
INTERREG NWE heeft als doel de verhoging van (sociale) innovatiecapaciteit van het mkb, bevordering van de circulaire economie en duurzame productiemethoden. Daarnaast promotie van duurzaam transport om CO2-uitstoot te verlagen. De NWE regio bestaat uit: Nederland, België, Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Zwitserland, Ierland, Luxemburg en Frankrijk. In Nederland gaat het om alle provincies, behalve Drenthe, Friesland en Groningen. Ook bij INTTERREG NWE gaat het om subsidie van projecten variërend van het initiële idee tot de implementatie.
-
- Randvoorwaarden à samenwerkingsverband met minimaal 3 lidstaten (incl. Nederland)
- Financiering à max 60% (cofinanciering door ministeries niet mogelijk)
INTERREG Nederland-Duitsland
Naast de bovengenoemde INTERREG programma’s is er een speciaal programma ontwikkeld voor de grensregio Nederland-Duitsland. Ook hier staan de prioriteiten van INTERREG voorop waarbij de projecten moeten voldoen aan de doelstellingen van het programma: verduurzaming, internationale cohesie, vermindering van barrièrewerking aan de Duits-Nederlandse grens.
- Randvoorwaarden à grensoverschrijdend samenwerkingsverband, benoeming leadpartner, bijdrage aan projectdoelstellingen
- Financiering à Afhankelijk van de aard van het project
Meer Informatie
Rijks Instituut voor Ondernemend Nederland - INTERREG
Rijks Instituut voor Ondernemend Nederland - Rapportage EU Financiering
Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO)
Het EFRO is vooral bedoeld voor regio’s van Europese lidstaten die zijn achtergesteld van de rest en met het geld uit dit fonds kunnen ze de concurrentiepositie en werkgelegenheid verbeteren. Voor Nederland is de EFRO vooral voor het faciliteren van innovatie en koolstofarme economie. , daarbij gaat het vooral om duurzame energie en efficiënter gebruik van energie.
EFRO is bedoeld voor het bedrijfsleven, in het bijzonder voor met het Mkb. Nederland is onderverdeeld in de windrichtingen. Iedere windrichting is een samenwerkingsverband aangegaan met de provincies uit de regio. Deze samenwerking ondersteunt voor belanghebbenden en versterkt informatie over de EFRO en bijhorende kansen. We onderscheiden:
- Noord-Nederland (SNN)
- Oost-Nederland (OP-oost)
- Zuid-Nederland (OP-zuid)
- West-Nederland (Kansen voor West)
Randvoorwaarden
- Beschikbaar voor ondernemers en particulieren.
- Financiering voor innovatie bij het MKB, koolstofarme economie, bevorderen van werkgelegenheid.
De vier regio’s hebben afwijkende doelstellingen en prioriteiten. Dit is afhankelijk van de lokale economie en kansen in de desbetreffende regio, innovatie en koolstofarme economie blijven het hoofddoel in alle regio’s.
Financiering
In de periode van 2014 tot 2020 heeft Nederland 510 miljoen euro ontvangen van de EU. Een van de voorwaarden is de verplichting voor de lidstaten om hetzelfde bedrag zelf ook te investeren. Nederland dan ook zelf 510 miljoen geïnvesteerd over een tijdspan van 4 jaar.
EFRO (2021-2027)
Ook de EFRO subsidie maakt een nieuwe start in 2021. Zoals bij de meeste Europese financiële instrumenten wordt er bij de EFRO ook gekeken hoe de belangen van de EU beter worden uit gedragen en hoe de doelstellingen op de Europese agenda sneller gerealiseerd worden. In de loop van 2021 wordt via de vier samenwerkingsverbanden de nieuwe opzet van EFRO 2021-27 gepresenteerd.
Meer informatie
Rijks Instituut voor Ondernemend Nederland - EFRO
EFRO West-Nederland - Kansen voor West
EFRO Zuid-Nederland - OP-zuid
EFRO Noord-Nederland - SNN
EFRO Oost-Nederland - OP-oost
Meer weten?
Meer weten over de mogelijkheden van subsidieprogramma’s en onderzoeksgelden?
Neem contact op met Arnaud Burgess (Panteia), 079 322 2555, a.burgess@panteia.nl